Objavljen Zakon o računovodstvu i reviziju u Federaciji Bosne i Hercegovine

U Službenim novinama Federacije BiH 15/21, od 24. februara 2021. godine objavljen je Zakon o računovodstvu i reviziju u Federaciji Bosne i Hercegovine. Zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja.
 

Zakonom se uređuje oblast računovodstva i revizije, organizacija i funkcioniranje sistema knjigovodstva i računovodstva, priprema i prezentiranje finansijskih izvještaja, revizija finansijskih izvještaja, organizacija i rad Revizorske komore Federacije Bosne i Hercegovine, nadzor nad kvalitetom rada društava za reviziju i ovlaštenih revizora, javni nadzor, praćenje, otkrivanje i prijavljivanje krivičnih djela u vezi sa pranjem novca i finansiranjem terorističkih aktivnosti, stjecanje zvanja, kvalificiranje i licenciranje u računovodstvenoj i revizorskoj profesiji.
 

Novine koje donosi novi Zakon o računovodstvu i reviziji u FBiH:

1. Primjenjuju se novi kriteriji za razvrstavanje pravnih osoba i uvode se mikro pravne osobe. Pravna lica, u smislu novog Zakona, razvrstavaju se na mikro, mala, srednja i velika, u zavisnosti od visine ukupnog prihoda, prosječne vrijednosti poslovne imovine i prosječnog broja zaposlenih u toku poslovne godine, utvrđenih na dan sastavljanja finansijskih izvještaja u poslovnoj godini. Novoosnovana pravna lica razvrstavaju se na osnovu pokazatelja za tekuću godinu.
(Član 5. Zakona)
 

U mikro pravna lica razvrstavaju se ona pravna lica koja na dan sačinjavanja finansijskih izvještaja ne prelaze granične vrijednosti najmanje dva od sljedećih kriterija:
a) prosječna vrijednost poslovne imovine na kraju poslovne godine je do 350.000,00 KM;
b) ukupan godišnji prihod je do 700.000,00 KM;
c) prosječan broj zaposlenih u godini za koju se podnosi finansijski izvještaj je do devet.
 

Uvođenje mikro pravnih osoba u novom Zakonu ima za cilj da se njihovo finansijsko izvještavanje svede na minimum, tj. da ta grupa bude praktično izuzeta od obaveze sastavljanja punog seta finansijskih izvještaja. S tim u vezi, u velikoj mjeri su pojednostavljena pravila za vođenje poslovnih knjiga i sastavljanje finansijskih izvještaja - sastavljaju samo Bilans stanja, Bilans uspjeha i Bilješke uz finansijske izvještaje (član 37. Zakona).
 

U mala pravna lica razvrstavaju se ona pravna lica koja na dan sačinjavanja finansijskih izvještaja ne prelaze granične vrijednosti najmanje dva od sljedećih kriterija:
a) prosječna vrijednost poslovne imovine na kraju poslovne godine je do 4.000.000,00 KM;
b) ukupan godišnji prihod je do 8.000.000,00 KM;
c) prosječan broj zaposlenih u godini za koju se podnosi finansijski izvještaj je do 49.
 

U srednja pravna lica razvrstavaju se ona pravna lica koja na dan sačinjavanja finansijskih izvještaja prelaze dva kriterija iz kriterija propisanih za mala pravna lica, ali ne prelaze granične vrijednosti najmanje dva od sljedećih kriterija:
a) prosječna vrijednost poslovne imovine na kraju poslovne godine je do 20.000.000,00 KM;
b) ukupan godišnji prihod je do 40.000.000,00 KM;
c) prosječan broj zaposlenih u godini za koju se podnosi finansijski izvještaj je do 249.

U velika pravna lica razvrstavaju se ona pravna lica koja na dan sastavljanja finansijskih izvještaja prelaze granične vrijednosti najmanje dva od sljedećih kriterija:
a) prosječna vrijednost poslovne imovine na kraju poslovne godine je 20.000.000,00 KM;
b) ukupan godišnji prihod je 40.000.000,00 KM;
c) prosječan broj zaposlenih u godini za koju se podnosi finansijski izvještaj je 249.
 

Velikim pravnim licima neovisno od navedenih kriterija smatraju se banke, mikrokreditna društva, društva za osiguranje i reosiguranje, lizing društva, društva za faktoring, društva za upravljanje investicijskim fondovima, društva za upravljanje dobrovoljnim penzijskim fondovima, berze, brokersko-dilerska društva i druge finansijske organizacije.
 

Napominjemo da su se u ranije važećem Zakonu pravna lica razvrstavala samo na mala, srednja i velika. Mala pravna lica bila su ona koja su ispunjavala najmanje dva od slijedećih uslova: prosječan broj zaposlenih je manji od 50, prosječna vrijednost poslovne imovine na kraju poslovne godine je manja od 1,000.000,00 KM, ukupan godišnji prihod je manji od 2,000.000,00 KM. Srednja pravna lica bila su ona koja su na dan sastavljanja finansijskih izvještaja ispunjavala najmanje dva od sljedećih uslova: prosječan broj zaposlenih u toku godine je od 50 do 250, prosječna vrijednost poslovne imovine na kraju poslovne godine iznosi od 1,000.000,00 KM do 4,000.000,00 KM, ukupan godišnji prihod iznosi od 2,000.000,00 KM do 8,000.000,00 KM. Velika pravna lica bila su ona koja prelaze gornje vrijednosti iz najmanje dva uslova iz uslova koja su propisana za srednja pravna lica.
 

2. Primjena MSFI
Primjenom novih kriterija za razvrstavanje pravnih lica, računovodstvena pravila koja primjenjuju pravna lica prilikom sastavljanja finansijskih izvještaja bit će utvrđena na sljedeći način:
a) Velika pravna lica i javna preduzeća i dalјe obavezno primjenjuju pune Međunarodne standarde finansijskog izvještavanja (MRS/MSFI, koji su u primjeni u FBiH od 2010. godine);
b) Mikro, mala i srednja pravna lica - mogu da primjenjuju skraćenu, odnosno pojednostavljenu verziju MSFI - Međunarodni standard finansijskog izvještavanja za mala i srednja pravna lica (MSFI za MSP).
 

U slučaju da srednja pravna lica primjenjuju MSFI, dužna su iste primjenjivati u kontinuitetu, osim ako postanu mala pravna lica u skladu sa Zakonom.
 

3. Uvode se subjekti od javnog interesa
 Subjekti od javnog interesa su sva pravna lica čijim se vrijednosnim papirima trguje na organizovanom tržištu vrijednosnih papira, banke, mikrokreditna društva, društva za osiguranje i reosiguranje, društva za faktoring, lizing društva, društva za upravljanje investicijskim fondovima, društva za upravljanje dobrovoljnim penzijskim fondovima, brokerskodilerska društva i druge finansijske organizacije, javna preduzeća osnovana u skladu sa propisima kojima se uređuje poslovanje i upravljanje javnim preduzećima u Federaciji Bosne i Hercegovine kao i sva pravna lica od posebnog značaja za Federaciju u skladu sa propisima o vršenju ovlaštenja u privrednim društvima sa učešćem državnog kapitala, te organizacije i javne ustanove koje nisu obuhvaćene okvirom revizije utvrđenim propisom o reviziji institucija u Federaciji (Član 2. Zakona).
 

4. Revizija i društva za reviziju
Obaveznoj reviziji podliježu finansijski izvještaji i konsolidovani finansijski izvještaji pravnih lica razvrstanih u velika i srednja pravna lica, te organizacija, javnih institucija i javnih ustanova koje nisu obuhvaćene godišnjim planom revizije Ureda za reviziju institucija FBiH.
 

Pravna lica razvrstana u mikro i mala u skladu sa Zakonom, mogu odlučiti da se revizija njihovih finansijskih izvještaja vrši u skladu sa odredbama Zakona.
 

Društva za reviziju koja vrše reviziju subjekata od javnog interesa imaju dodatne odgovornosti u vezi sa objelodanjivanjem izvještaja o transparentnosti. Najznačajnija novina u vezi s tim odnosi se na obavezu društva za reviziju da na svojoj internet stranici ili na internet stranici Revizorske komore FBiH u roku od četiri mjeseca po završetku svake poslovne godine, objavi godišnji izvještaj o transparentnosti. (Član 82. Zakona)
 

Odabrano društvo za reviziju ne može vršiti reviziju finansijskih izvještaja pravnih lica, koja nisu subjekti od javnog interesa, uzastopno duže od sedam godina kod istog pravnog lica. Izuzetno, reviziju kod istog pravnog lica društvo za reviziju može obavljati još tri godine nakon isteka navedenog roka, ukoliko osigura da reviziju izvrši drugi revizor. Naknadno, po isteku i ovog roka od deset godina, društvo za reviziju može ponovno obavljati reviziju kod istog pravnog lica koje nije subjekt od javnog interesa, godinu dana poslije. Nakon isteka najdužeg perioda angažmana odabranog društva za reviziju kod subjekta od javnog interesa, koji iznosi do ukupno deset godina (kao i kod ostalih pravnih lica), to isto društvo ne smije sljedeće četiri godine obavljati reviziju finansijskih izvještaja kod istog subjekta. (Član 79. Zakona)
 

5. Ukida se obaveza sačinjavanja i prezentiranja periodičnih (polugodišnjih) finansijskih izvještaja u cilјu smanjenja obaveza, kao i troškova privrednim društvima koji se odnose na njihovu predaju (Poglavlje III. Odjeljak A. Finansijski izvještaji)
 

6. Ukida se trajanje licenci za obavljanje revizije od tri godine. U cilju smanjenja procedura olakšavanja rada revizora ukida se izdavanje licence na određeni rok od tri godine i obaveza podnošenja zahtjeva za produženje iste nakon isteka tri godine (član 62. Zakona)
 

7. Ukida se obaveza donošenja tarifa od strane revizorskih komora (Poglavlje V. Odjeljak A. Revizorska komora)
 

8. Uspostavljaju se Registri pravnih lica i poduzetnika za pružanje knjigovodstvenih i računovodstvenih usluga, kao i Registra kvalificiranih lica. S tim u vezi Ministar je dužan donijeti pravilnik kojim se uređuje vođenje registra kvalificiranih lica i registara pravnih lica i poduzetnika za pružanje knjigovodstvenih i računovodstvenih usluga u roku od šest mjeseci od stupanja na snagu ovog zakona (član 35. i 137. Zakona).
 

9. Primjena Zakona
Obaveza razvrstavanja pravnih lica u kategoriju mikro pravnih lica, u skladu sa Zakonom, primjenjuje se u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakona. Do tada, pravna lica koja ispunjavaju kriterije za razvrstavanje u kategoriju mikro pravnih lica smatraju se malim pravnim licima. (Član 133. Zakona)
 

U roku od šest mjeseci od stupanja Zakona na snagu, Federalni ministar finansija će donijeti podzakonske akte kojim će propisati Kontni okvir i sadržaj računa u kontnom okviru za sva pravna lica, dati smjernice za primjenu MSFI za MSP, detaljnije urediti vođenje registara kvalificiranih lica za sačinjavanje finansijskih izvještaja i registara pravnih lica i poduzetnika za pružanje knjigovodstvenih i računovodstvenih usluga, sadržaj i formu finansijskih izvještaja, uslove i pravila konsolidacije finansijskih izvještaja, te uslove i način izdavanja i oduzimanja licenci ovlaštenim revizorima i društvima za reviziju. (Član 137. Zakona)
 

Do donošenja navedenih podzakonskih akata, primjenjivat će se podzakonski akti doneseni na osnovu zakona koji prestaje da važi stupanjem na snagu ovog zakona. (Član 138. Zakona)
 

Stupanjem na snagu ovog zakona prestaje da važi Zakon o računovodstvu i reviziji u Federaciji Bosne i Hercegovine ("Službene novine Federacije BiH", broj 83/09).