Objavljen Pravilnik o upravljanju otpadom od električnih i elektronskih proizvoda
U Službenim novinama Federacije BiH, broj: 23/23, od 31.3.2023. godine objavljen je Pravilnik o upravljanju otpadom od električnih i elektronskih proizvoda. Pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenim novinama Federacije BiH".
DIO I PRAVILNIKA SU OPŠTE ODREDBE.
Obim primjene
Pravilnikom se uređuje način, postupak i pravila za stavljanje u promet električnih i elektronskih proizvoda, uspostava sistema upravljanja otpadom od električnih i elektronskih proizvoda i to preuzimanja, sakupljanja, obrade/reciklaže, izvoza, privremenog skladištenja i drugih aktivnosti upravljanja otpadom od električnih i elektronskih proizvoda i njegovih dijelova i rad tog sistema, a sve sa ciljem postizanja elemenata cirkularne ekonomije.
Na pitanja u vezi sa sakupljanjem, preradom i zbrinjavanjem otpadne opreme, kao i pitanja u vezi opštih uslova upravljanja otpadnom električnom i elektronskom opremom koja nisu posebno uređena ovim pravilnikom, primjenjuju se odredbe Zakona o upravljanju otpadom ("Službene novine Federacije BiH", br. 33/03, 72/09 i 92/17). (Član 1. Pravilnika)
Područje primjene
Odredbe ovog pravilnika primjenjuju se na otpadnu opremu svrstanu u razrede električne i elektronske opreme iz Priloga 1. ovog pravilnika. (Član 2. Pravilnika)
Izuzetak od primjene
Članom 3. Pravilnika propisani su izuzeci od primjene.
Učesnici sistema
U sistemu upravljanja otpadom od električnih i elektronskih proizvoda učestvuju:
a) Federalno ministarstvo okoliša i turizma,
b) Operateri sistema upravljanja otpadnom električnom i elektronskom opremom,
c) Uvoznici, proizvođači, distributeri, trgovci električne i elektronske opreme u tekstu i kao uvoznik i proizvođač,
d) Posjednici električnog i elektronskog otpada,
e) Firme koje se bave transportom i/ili privremenim skladištenjem, obradom, preradom, reciklažom i izvozom otpada,
f) Komunalna preduzeća,
g) Fond za zaštitu okoliša Federacije BiH,
h) Informacioni sistem je sistem definisan Uredbom o informacionom sistemu upravljanja otpadom ("Službene novine Federacije BiH", broj 97/18) i koji je dostupan na web stranici www.otpadfbih.ba,
i) Nadležni inspekcijski organi za nadzor tržišta i okoliša u tekstu i kao Federalni tržišni inspektorat i Federalni urbanističko - ekološki inspektorat Federalne uprave za inspekcijske poslove. (Član 4. Pravilnika)
Članom 5. Pravilnika su definirani izrazi upotrijebljeni u Pravilniku.
DIO II. PRAVILNIKA PROPISUJE INFORMISANJA I OSVJEŠTAVANJE KRAJNJIH KORISNIKA O UPRAVLJANJU OTPADNOM OPREMOM.
Informisanje
Članom 6. Pravilnika propisana je obaveza informisanja od strane operatora sistema, proizvođača ili uvoznika.
DIO III. PRAVILNIKA PROPISUJE OBAVEZE KRAJNJEG KORISNIKA.
DIO IV. PRAVILNIKA PROPISUJE BESPLATNO PREUZIMANJE OTPADNE OPREME IZ DOMAĆINSTVA OD KRAJNJEG KORISNIKA I DRUGIH SUBJEKATA.
DIO V. PRAVILNIKA PROPISUJE CILJEVE SAKUPLJANJA I PREUZIMANJA OTPADNE OPREME I PRIVREMENO SKLADIŠTENJE.
DIO VI. PRAVILNIKA PROPISUJE OBAVEZE PROIZVOĐAČA, UVOZNIKA I DISTRIBUTERA.
• Distributeri koji stavljaju prvi put opremu na tržište dužni su se uključiti u sistem te na taj način ispunjavati obavezu upravljanja i zbrinjavanja otpadnom električnom i elektronskom opremom. Za ostalu opremu koju prodaju su u obavezi da od proizvođača i uvoznika obezbijede dokaz da su svoju električnu i elektronsku opremu uključili u sistem. U protivnom, odgovorni su da te proizvode sami uključe u sistem i da za iste plaćaju naknadu.
• Proizvođač, uvoznik i distributer imaju mogućnost prenosa obaveza upravljanja i zbrinjavanja otpadnom opremom na operatera sistema, i to potpisom ugovora.
• Ukoliko proizvođač, uvoznik i distributer ne prenesu obavezu, svoje obaveze ispunjavaju putem Fonda prema naknadama definisanim u Uredbi o kriterijima za obračun i način plaćanja naknada za proizvode koji nakon upotrebe postaju ambalažni otpad i električni i elektronski otpad ("Službene novine Federacije BiH", broj 104/22).
• Proizvođač i uvoznik obavezan je da označi opremu sa znakom iz Priloga 2 ovog Pravilnika i informisati konačne potrošače o odgovarajućem načinu sakupljanja.
• Proizvođač ili uvoznik je dužan obavijestiti sve subjekte uključene u sistem upravljanja otpadom o načinu preuzimanja otpadne opreme od krajnjih korisnika u priloženoj dokumentaciji koja prati pošiljku opreme. (Član 11. Pravilnika)
Prijava stavljanja opreme na tržište i naknade
Proizvođač i uvoznik obavezan je uplatiti naknadu koja je propisana Uredbom prilikom stavljanja opreme prvi put na tržište FBiH.
Obaveza plaćanja naknade za opremu nastaje:
a) ako je oprema proizvedena i prvi put stavljena na tržište u FBiH;
b) ako je oprema proizvedena u BiH, a proizvođač sa sjedištem u FBiH je njegov krajnji korisnik;
c) ako je oprema uvezena iz druge države, prvi put stavljena na tržište u FBiH;
d) ako je oprema uvezena iz druge države, a uvoznik u FBiH je njegov krajnji korisnik.
Godišnji izvještaj o količini i vrsti električne i elektronske opreme dostavljaju svi proizvođači i uvoznici i to kroz informacioni sistem.
Svi proizvođači i uvoznici dužni su da godišnji izvještaj dostavljaju kroz informacioni sistem, najkasnije do 31. marta tekuće godine za prethodnu godinu.
Ukoliko proizvođači i uvoznici ne dostave Izvještaj u propisanom roku ili u datom roku ne isprave nedostatke sa dostavljenog izvještaja Fond dostavlja poziv proizvođaču i uvozniku za dostavu Izvještaja sa upozorenjem da će istima biti, u roku od 15 dana od dana izdavanja upozorenja, obračunata naknada za upravljanje, koja su navedene Uredbi, a na osnovu dostupnih podataka od nadležnih organa, koji posjeduju podatke o uvozu električne i elektronske opreme. (Član 12. Pravilnika)
DIO VII. PRAVILNIKA PROPISUJE OPERATERA SISTEMA.
Uslovi za operatera sistema
Operater sistema je pravno lice koje po principu "produžene odgovornosti proizvođača" ispunjava ciljeve definisane u čl. 9. i 14. ovog Pravilnika i može biti osnovan isključivo od pravnih lica koja obavljaju svoju poslovnu djelatnost stavljanjem u promet električne i elektronske proizvode na teritoriji BiH.
Operater sistema je pravno lice, ovlašteno od strane ministarstva, koje se bavi aktivnostima upravljanja otpadnom opremom.
Operater sistema ima primarni cilj ispunjavanje zakonskih uslova propisanih Pravilnikom. (Član 13. Pravilnika)
Članom 14. Pravilnika propisani su specifični ciljevi.
Članom 15. Pravilnika propisani su uslovi za izdavanje i produženje dozvole operatera sistema.
Članom 16. Pravilnika propisan je plan upravljanja otpadom.
Članom 17. Pravilnika propisane su obaveze operatera sistema.
Članom 18. Pravilnika propisano je dostavljanje godišnjeg izvještaja o radu operatera sistema.
Članom 19. Pravilnika propisane su obaveze kantona, odnosno kantonalnih ministarstava nadležnih za okoliš.
Članom 20. Pravilnika propisane su obaveze komunalnih preduzeća.
Članom 21. Pravilnika propisana je obaveza preduzeća koja se bave upravljanjem otpadom.
Članom 22. definirane su obaveze Inspektorata propisane Zakonom.
DIO VIII. PRAVILNIKA SU PRIJELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE.
Prestanak primjene i važenje izdatih dozvola
Stupanjem na snagu ovog Pravilnika prestaje da važi Pravilnik o upravljanju otpadom od električnih i elektronskih proizvoda ("Službene novine Federacije BiH", br. 87/12, 107/14, 8/16, 79/16 i 12/18).
Važeće dozvole operatera sistema, koje su izdate na osnovu prethodno važećeg Pravilnika, ostaju na snazi do isteka perioda na koji su izdate. (Član 25. Pravilnika)
Period prilagođavanja
Postojećem operateru sistema ostavlja se rok do 31.12.2023. godine da svoje poslovanje prilagodi odredbama ovog Pravilnika i o tome obavijesti Federalno ministarstvo najkasnije do 31.01.2024. godine, i to posebno u dijelu koji se odnosi na uslove izdavanja dozvole, član 13. stav (1) ovog pravilnika. (Član 24. Pravilnika)
Sastavni dio ovog Pravilnika je prilog i to:
a) Prilog 1. Razredi i podrazredi električne i elektronske opreme
b) Prilog 2. Znak o obaveznom posebnom (izdvojenom) sakupljanju otpadne opreme
c) Prilog 3. Prateći list o kretanju električnog i elektronskog otpada
d) Prilog 4. Postupci prerade i zbrinjavanja.